عفو بینالملل در بیانیهای میگوید دهها نفر در درگیری اخیر نیروهای امنیتی با شهروندان کرد نقده مجروح شدند که از ترس بازداشت و شکنجه به بیمارستانها مراجعه نکردند. خانواده جوان کشته شده از فشارهای امنیتی خبر دادهاند.
اعتراضات در کرمانشاه - عکس از آرشیو
سازمان عفو بینالملل بیانیهای درباره سرکوب اعتراضات اخیر شهروندان ایرانی، هدف گرفتن آنها با گلوله ساچمهای و بازداشت گروهی وخشونتآمیز فعالان و معترضان صادر کرد.
در این بیانیه نسبت به دستگیری نوجوانان، ناپدید شدن برخی از معترضان و بدرفتاری با بازداشت شدگان اعتراض شده است. دیانا الطحاوی، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای این سازمان پیشنهاد کرده که در شورای حقوق بشر سازمان ملل، مکانیسمی برای جمعآوری شواهد سرکوب معترضان و کمک به رسیدگیهای کیفری مستقل ایجاد شود.
محور نکات این بیانیه اعتراضات اخیر در خوزستان است اما در بخشی از آن، درگیری نیروهای امنیتی با شهروندان کرد نقده نیز مورد بررسی قرار گرفته است. عفو بینالملل میگوید در جریان این منازعه، دهها نفر مجروح شدند اما از ترس بازداشت یا سوءرفتار به بیمارستان رجوع نکردند.
روز شنبه ۱۶ مرداد، شهر نقده در آذربایجان غربی با ترکیب جمعیتی کرد و ترک، شاهد کشته شدن یک شهروند کرد در پی نزاع در یک مکانیکی بود. بعد از تجمع گروهی از کردها در برابر کلانتری، بین ماموران و تجمع کنندگان درگیری رخ داد و یک شهروند دیگر کرد به نام محمد علیزاده جان سپرد.. با استقرارگارد ویژه و نیروهای سپاه در شهر، فضایی امنیتی در شهر ایجاد شد. پلیس ضد شورش با تشدید تشنج، راههای ورودی به نقده را مسدود کرد.
در بیانیه عفو بینالملل آمده است: «در جریان اعتراضات شهر نقده در هفتم اوت (۱۶ مرداد) محمد علیزاده در حالی که در خیابان فرعی تعقیب میشد، در ناحیه لگن مورد اصابت گلوله قرار گرفت. دو شاهد عینی گفتهاند که مردی با لباس شخصی به علیزاده شلیک کرد که پیشتر کنار گارد ویژه گام میزد و این نشان میداد که همدست احتمالی آنهاست.»
عفو بینالملل یادآوری کرده که محمد علیزاده بر اثر خونریزی داخلی و در راه انتقال به بیمارستان جان باخته: «او ابتدا مثل سایر معترضان از ترس دستگیری به مراکز درمانی نرفت.»
این نهاد حقوق بشری به نقل از یکی از اقوام محمد علیزاده نوشته که اعضای خانواده تحت فشار بودند که او را در قبرستانی خارج از نقده دفن کنند و مقامات امنیتی نیز در زمان خاکسپاری آنها را همراهی کردند.
دیانا الطحاوی گفته است: «مقامات ایرانی باید اجازه تحقیقات جنایی موثر، مستقل و بی طرفانه را در مورد چگونگی مرگ محمد علیزاده بدهند و مسئولان قتل او را در محاکمهای عادلانه و بدون توسل به مجازات اعدام محاکمه کنند.»
عفو بین الملل همچنین به تعدادی عکس استناد کرده که جراحات ناشی از گلولههای ساچمهای در پشت، ساق پا، شکم، گردن و صورت معترضان در نقده را نشان میدهند. یک پزشک قانونی مستقل نیز در بررسی یک عکس، تایید کرده که زخم پشت سر یکی از معترضان میتواند ناشی از گاز اشک آور یا گلولهلاستیکی باشد.
این سازمان گفته که بررسی روایات شاهدان عینی، عکسها و فیلمهای موجود در شبکههای اجتماعی، بیانگر این هستند که لباس شخصیهای مسلح و نیروهای بسیجی در کنار پلیس ضد شورش مستقر در نقده حضور داشتند.