رئیس جمهور ایران مصوبه "لغو سند یا بیانیه آموزش ۲۰۳۰" را برای اجرا ابلاغ کرد. سند آموزشی ۲۰۳۰ یونسکو در سال‌های اخیر یکی از موارد چالش‌برنگیز میان دولت و رهبر جمهوری اسلامی بود.
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور اسلامی و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی دستور قطعی لغو سند آموزشی ۲۰۳۰ یونسکو را که تحت عنوان "چارچوب عمل ملی آموزش ۲۰۳۰ جمهوری اسلامی ایران" در آذرماه ۱۳۹۵ منتشر شده است، صادر کرد.
لغو این سند درخرداد ۱۳۹۶ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد اما تاکنون به مرحله اجرا نرسیده بود. سندی که از همان ابتدای پذیرش آن توسط دولت روحانی به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز میان جناح‌های گوناگون حکومتی بدل شده بود.
این سند در سپتامبر ۲۰۱۵ (شهریور ۱۳۹۴) باهدف بهبود کیفیت آموزش در سراسر جهان در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد. کشورهای عضو، از جمله ایران، با امضای این سند توافق کردند که از ژانویه سال ۲۰۱۶ اعتبارات لازمه را برای بهبود آموزش پیش‌بینی کنند.
رویای جايگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه
در حکم ابراهیم رئیسی برای لغو این سند آمده است: «اسناد و مقررات حاکم و مبنای عمل در حوزه آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت کشور، صرفاً اسناد بالادستی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی و به‌طور خاص سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش است و اسناد، بیانیه‌ها و مقررات مغایر با سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش و سایر اسناد بالادستی مزبور، لغو و کان لم یکن می‌باشد. این حکم، مورد التزام کلیه نهادها و دستگاه‌ها خواهد بود.»
در "سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش" که رئیس جمهور ایران بر آن تاکید کرده و ده سال پیش تصویب شد، آمده است: «تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان‌های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم‌اندازی باشد كه در افق روشن ۱۴۰۴، ترسیم‌گر ایرانی توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی، الهام‌بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و مؤثر در عرصه روابط بین‌المللی است.»
"نقص‌های بزرگ غرب"
سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی در توجیه لغو این سند به "نقص‌های بزرگ دنیای غرب" اشاره کرده است، از جمله «طلاق‌های گسترده، تنهایی انسان در جوانی تا پیری و حتی در دوره کودکی که منجر به گسترش خانواده‌های تک سرپرست شده است».
به اعتقاد عاملی، برای دوری از این مشکلات به‌ویژه برای جوانان ایرانی باید سندهای ملی و اسلامی الگوی تربیتی باشند.
نخستین کسی که در مخالفت با این سند موضع‌گیری عمومی کرد، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی بود. او یونسکو را نهادی می‌داند که "قطعا تحت نفوذ قدرت‌های دنیاست"، به همین جهت به اعتقاد او "اصل کار غلط است".
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در سند یونسکو مورد توجه قرار گرفته، نابرابری‌های آموزشی برای زنان و مردان است. محدودیت‌های زنان در عرصه آموزش، از جمله به دلیل ازدواج در دوران نوجوانی و همچنین در حوزه اشتغال، از مواردی هستند که باعث سلب حق برخورداری زنان از آموزش می‌شوند.
باید منتظر ماند و دید که آیا "سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش" ایران در فرصت تعیین شده، مشکلاتی را که سند یونسکو در رابطه با نابرابری‌های اجتماعی مطرح کرده، حل خواهد کرد یا خیر.
